İber Yarımadası, 26 Nisan 2025’te benzeri görülmemiş bir enerji kriziyle karşı karşıya kaldı. Yerel saatle 12.33’te, İspanya’nın elektrik üretiminden bir anda 15 gigawatt kayboldu. Bu devasa enerji kaybı, yalnızca beş saniyede ülke genelinde sistemin çökmesine yol açtı. Kesintiden Portekiz’in büyük bir kısmı ve Fransa’nın güneyi de etkilendi.
İspanya hükümeti, olay sonrası olağanüstü hal (OHAL) ilan ederken, teknik ekipler ülke genelinde yeniden enerji sağlamak için seferber oldu.
Gündelik Hayat Durdu: Trenler, Ameliyatlar, Bankalar…
Kesinti hayatı adeta felç etti. Madrid, Valencia ve Murcia gibi büyük kentlerde metro seferleri durdu, uçuşlar iptal edildi. Trafik ışıkları söndü, ATM’ler devre dışı kaldı. En kritik gelişme ise hastanelerde yaşandı; birçok yerde ameliyatlar yarıda kaldı, acil olmayan işlemler ertelendi.
İspanyol basını, milyonlarca insanın bu ani çöküş nedeniyle panik ve kaos içinde kaldığını yazdı.
‘Bu Ölçekte Bir Çöküş İlk Kez Yaşanıyor’
Red Electrica’nın eski başkanı Jorge Fabra, “Bu sektörde kırk yılı aşkın süredir çalışıyorum, böyle bir olaya ilk kez tanık oldum” diyerek olayın istisnai boyutuna dikkat çekti.
Red Electrica Operasyon Direktörü Eduardo Prieto ise sistemin Fransa ile bağlantısının kesilmesinin çöküşü tetiklediğini belirtti. Bu kopuş, Avrupa’nın enerji ağıyla entegre olan İspanya sistemini zayıf bir noktadan vurdu.
Neden Belli Değil: Hükümet Spekülasyondan Kaçınıyor
İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, olayla ilgili yaptığı açıklamada, “Sebebi henüz tespit edemedik. Hiçbir ihtimali dışlamıyoruz” dedi. Hükümet yetkilileri, spekülasyondan kaçınmak gerektiğini vurgulayarak ayrıntı vermekten kaçındı.
Bu belirsizlik, kamuoyunda farklı teorilerin ortaya atılmasına neden oldu.
Teoriler: Siber Saldırı mı, Doğal Olay mı?
İlk dakikalarda, olayın olağandışı bir meteorolojik hadiseden kaynaklandığı iddia edildi. Ancak Portekiz'in enerji operatörü REN, bu iddiayı yalanladı. Sıcaklık dalgalanmalarının kesintiyle ilgisi olmadığı belirtildi.
En güçlü teori ise bir siber saldırı ihtimali oldu. Endülüs Başkanı Juan Manuel Moreno, özerk yönetim siber güvenlik biriminden aldığı bilgilere dayanarak saldırı iddiasını gündeme taşıdı. Ancak Avrupa Komisyonu, saldırıya dair net bir bulgu olmadığını açıkladı.
Savunma Bakanlığı’na bağlı Ortak Siber Uzay Komutanlığı ve Kriptoloji Merkezi ise olayın dijital izlerini incelemeye aldı.
Elektrik Geri Döndü Ama Soru İşaretleri Devam Ediyor
Kesintiden saatler sonra Madrid, Castilla-La Mancha ve Valencia gibi bölgelerde enerji kademeli olarak geri geldi. Son açıklamalara göre İspanya ve Portekiz’in %99’unda elektrik yeniden sağlandı. Ancak sistemin çökmesine neyin yol açtığı hâlâ kesin olarak açıklanabilmiş değil.
Uzmanlar Uyarıyor: Kritik Altyapılar Tehlikede
Siber güvenlik uzmanları, enerji altyapılarının karmaşık ve savunmasız olduğunu hatırlatıyor. King's College London’dan Lukasz Olejnik, “Böylesine geniş çaplı ve senkronize bir saldırı zor ama imkânsız değil” değerlendirmesinde bulundu.
İspanya Ulusal Siber Güvenlik Enstitüsü (INCIBE), son raporunda endüstriyel sistemleri hedef alan siber saldırıların son yıllarda hızla arttığını duyurmuştu. Bu tür olaylar, enerji güvenliğinin daha güçlü dijital korumalara ihtiyaç duyduğunu gözler önüne seriyor.
