Karamanlı Yusuf Paşa, 1795-1832 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu'nun Trablusgarp (bugünkü Libya) eyaletini yöneten güçlü bir liderdi. Aslen bir yeniçeri olan Karamanlı Yusuf Paşa, Akdeniz'deki deniz ticaretini kontrol eden önemli bir figür haline geldi ve özellikle ABD ile yaptığı anlaşmalar ve mücadelelerle tarihe geçti. Trablusgarp Dayısı unvanıyla tanınan Yusuf Paşa, denizlerde Osmanlı'ya bağlı olan Trablus, Tunus ve Cezayir denizcileriyle birlikte Akdeniz ticaretini vergilendirdi.
ABD ile Anlaşma ve Gerilim
Karamanlı Yusuf Paşa, ABD ile 4 Kasım 1796'da imzalanan Trablus Anlaşması kapsamında, ABD'nin Akdeniz'deki ticaret faaliyetlerine karşılık haraç alıyordu. ABD, bu anlaşma gereği Trablus yönetimine yıllık vergi ödemeyi kabul etmişti. Ancak bir süre sonra vergiler kesildi ve bu durum gerilime neden oldu.
Artan Talepler ve Savaş
ABD'nin vergileri ödememesi üzerine Yusuf Paşa, ABD Başkanı'na vergiyi yıllık 225 bin dolara çıkardığını bildiren bir not gönderdi. ABD bu talebi ciddiye almayınca, Yusuf Paşa 1801'de ABD'ye karşı bir dizi misilleme başlattı. ABD konsolosunu ülkeden kovdu ve camilerden savaş ilan ettirdi. Bu süreçte ABD, Akdeniz'e savaş gemileri gönderdi, ancak bu hamleler Trablusgarp denizcilerini durdurmaya yetmedi.
31 Ekim 1803'te Yusuf Paşa'nın denizcileri, ABD'nin en büyük gemisi olan USS Philadelphia'yı ele geçirerek, 308 mürettebatı esir aldı. ABD'nin Philadelphia'yı geri alma çabaları sonuçsuz kaldı ve gemi Yusuf Paşa'nın elinde ganimet olarak kaldı. Bunun üzerine ABD, gemiyi yakmayı denedi ancak bayrak direği kurtarıldı ve hâlâ Trablus Kalesi'nde zafer işareti olarak dalgalanmaktadır.
Sonuç ve Etkiler
Savaş 1805'e kadar sürdü ve ABD'nin ekonomisini zora soktu. Barış antlaşması sonucunda Yusuf Paşa, tahtını korumakla birlikte 60 bin dolarlık bir rüşvet aldı. Bu savaş, ABD'nin toprakları dışında girdiği ilk büyük savaş olarak tarihe geçti ve "Birinci Barbar Savaşı" (First Barbary War) adıyla bilinir oldu. Bugün Trablus Kalesi'nde dikili olan USS Philadelphia'nın bayrak direği, bu zaferin ve Yusuf Paşa'nın başarısının bir sembolü olarak görülmektedir.
